De Vitus Stichting

De Vitus Stichting ondersteunt mensen – wonend in of verbonden met Fryslân – die essentiële goederen of diensten niet kunnen betalen. Doelmatig, snel als het moet, en in principe eenmalig. We ondersteunen particulieren (via een raadspersoon), maar ook organisaties die dat doen. De verbondenheid met Fryslân is een belangrijk criterium, meer hierover in het donatiebeleid. 

De Vitus Stichting heeft een bijzondere historie. Deze begint bij drie zusters Franciscanessen uit het Duitse Munster. De nonnen staan in alle opzichten aan de basis van onze stichting. Van het vermogen, ons werkgebied, tot aan de naamgeving. ‘Vitus’ is ontleend aan Sint-Vitus, de beschermheilige van de voormalige Sint-Vituskathedraal in Leeuwarden. Verderop leest u het hele verhaal van ‘onze’ zusters. 

Ondanks de stevige link met de kerk, is de Vitus Stichting al jaren een onafhankelijke stichting. Natuurlijk kunnen kerken nog altijd aanvrager zijn, maar zij staan op gelijke voet met andere hulpbiedende organisaties en personen. 

Hoe het begon

Het is 1883 als drie zusters Franciscanessen het klooster in het Duitse Münster verruilen voor een nieuw leven in Leeuwarden. Hun prachtige Latijnse namen – Humilitas, Gertrudis en Maximilia – moeten voor verwondering hebben gezorgd in het Friese. De nonnen hebben een helder, nobel streven: zieken verzorgen.

Hetzelfde jaar nog stichten de zusters een hospitaal in een oud kerkgebouw aan de Leeuwarder Korenmarkt, nu behorend tot de Voorstreek. In 1887 verhuizen ze naar de pastorie van de naastgelegen Sint Bonifatiuskerk. Het Sint Bonifatius Hospitaal is geboren. De pastorie is eigenlijk bedoeld als bisschoppelijk paleis – en daardoor relatief groot. Maar doordat Leeuwarden uiteindelijk geen bisschop krijgt, komt het vrij en kunnen de zusters er terecht. 

Uitbreiding

Ondanks de katholieke signatuur neemt het ziekenhuis patiënten op van alle komaf. Maar in de decennia die volgen wordt het ruimtegebrek nijpend. In 1906 wordt daarom uitgebreid met het Amelandshuis aan de Voorstreek. Als na de Eerste Wereldoorlog de Spaanse griep huishoudt, komen er zelfs plannen voor nieuwbouw. Ze worden werkelijkheid: Op 12 juni 1935 opent het nieuwe Sint Bonifatius Hospitaal aan de Mr. P.J. Troelstraweg in aanwezigheid van talloze hoogwaardigheidsbekleders, waaronder moeder-overste uit Münster. Er werken op dat moment 55 nonnen in het ziekenhuis.

Zusters krijgen salaris, stichting opgericht

In de jaren zestig moderniseert de katholieke kerk; de zusters krijgen een salaris. Wat ze maandelijks overhouden wordt vanaf 1962 in een stichting ondergebracht. Daarbij komen de gelden van schenkingen en legaten van dankbare patiënten die sinds 1887 bijeengebracht zijn. 

Einde van een tijdperk

In de jaren die volgen praten de drie toenmalige Leeuwarder ziekenhuizen over fuseren. In 1982 komt het ervan: Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) is een feit. Het leidt het einde van een tijdperk in. Tot 2004 blijft het ‘Bonnehûs’, zoals het hospitaal van de nonnen in de volksmond heet, aan als MCL-locatie Noord. Maar de nonnen zijn dan al niet meer actief. Na 110 jaar trouwe dienst zwaaien de zes overgebleven zusters in 1992 af. Drie gaan terug naar Münster, de drie andere blijven in Leeuwarden wonen.

Blijvend geëerd 

Op de plaats van het Sint Bonifatius Hospitaal bevindt zich nu een woonwijk: het Sint Bonifatiuspark. Dat Leeuwarden zijn onvoorwaardelijk zorgzame zusters niet vergeten is, blijkt uit de straatnamen in de wijk. Met de Humilitasstraat, Gertrudisstraat en Maximillastraat worden de founding sisters van het hospitaal én de Vitus Stichting blijvend geëerd.